L'architecture SPARC est une architecture de processeur ouverte. « SPARC » est le rétro-acronyme de Scalable Processor ARChitecture (« architecture de processeur adaptable »).
Elle est de type RISC, privilégiant pipeline et jeu d'instructions réduit. Cette architecture supporte dès 1995 les données et adresses mémoire en 64-bits.
Les premiers microprocesseurs SPARC furent développés à Berkeley en 1984.
L'évolution de l'architecture est décidée par SPARC International, regroupant notamment Sun Microsystems, Fujitsu et Texas Instruments.
Il existe trois grandes versions de cette architecture :
SPARC est une architecture dont les spécifications sont libres, ce qui offre la liberté à n'importe qui de créer un processeur compatible.
Un processeur entièrement libre utilise le jeu d'instructions SPARC V8 : le LEON. Il est soumis à la licence LGPL de la FSF.
Le SPARC V7 a également donné lieu au développement du processeur ERC32, tolérant aux radiations et utilisé dans le domaine spatial. .
Nom (codename) | Modèle | Frequence (MHz) | Arch. (version) | Année | Total threads | Taille gravure (µm) | Nb de transistors (millions) | Surface du die (mm²) | Nb de broches I/O | Puissance (W) | Voltage (V) | L1 Dcache (k) | L1 Icache (k) | L2 Cache (k) | L3 Cache (k) | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
SPARC | (various) | 14.28–40 | V7 | 1987-1992 | 1×1=1 | 0.8–1.3 | ~0.1–1.8 | -- | 160–256 | -- | -- | 0–128 (unified) | aucun | aucun | ||
microSPARC I (Tsunami) | TI TMS390S10 | 40–50 | V8 | 1992 | 1×1=1 | 0.8 | 0.8 | 225? | 288 | 2.5 | 5 | 2 | 4 | aucun | aucun | |
SuperSPARC I (Viking) | TI TMX390Z50 / Sun STP1020 | 33–60 | V8 | 1992 | 1×1=1 | 0.8 | 3.1 | -- | 293 | 14.3 | 5 | 16 | 20 | 0-2048 | aucun | |
SPARClite | Fujitsu MB8683x | 66–108 | V8E | 1992 | 1×1=1 | -- | -- | -- | 144–176 | -- | 2.5/3.3V | 1–16 | 1–16 | aucun | aucun | |
hyperSPARC (Colorado 1) | Ross RT620A | 40–90 | V8 | 1993 | 1×1=1 | 0.5 | 1.5 | -- | -- | -- | 5? | 0 | 8 | 128-256 | aucun | |
microSPARC II (Swift) | Fujitsu MB86904 / Sun STP1012 | 60–125 | V8 | 1994 | 1×1=1 | 0.5 | 2.3 | 233 | 321 | 5 | 3.3 | 8 | 16 | aucun | aucun | |
hyperSPARC (Colorado 2) | Ross RT620B | 90–125 | V8 | 1994 | 1×1=1 | 0.4 | 1.5 | -- | -- | -- | 3.3 | 0 | 8 | 128-256 | aucun | |
SuperSPARC II (Voyager) | Sun STP1021 | 75–90 | V8 | 1994 | 1×1=1 | 0.8 | 3.1 | 299 | -- | 16 | -- | 16 | 20 | 1024-2048 | aucun | |
hyperSPARC (Colorado 3) | Ross RT620C | 125–166 | V8 | 1995 | 1×1=1 | 0.35 | 1.5 | -- | -- | -- | 3.3 | 0 | 8 | 512-1024 | aucun | |
TurboSPARC | Fujitsu MB86907 | 160–180 | V8 | 1995 | 1×1=1 | 0.35 | 3.0 | 132 | 416 | 7 | 3.5 | 16 | 16 | 512 | aucun | |
UltraSPARC (Spitfire) | Sun STP1030 | 143–167 | V9 | 1995 | 1×1=1 | 0.47 | 5.2 | 315 | 521 | 30 | 3.3 | 16 | 16 | 512-1024 | aucun | |
UltraSPARC (Hornet) | Sun STP1030 | 200 | V9 | 1998 | 1×1=1 | 0.42 | 5.2 | 265 | 521 | -- | 3.3 | 16 | 16 | 512-1024 | aucun | |
hyperSPARC (Colorado 4) | Ross RT620D | 180–200 | V8 | 1996 | 1×1=1 | 0.35 | 1.7 | -- | -- | -- | 3.3 | 16 | 16 | 512 | aucun | |
SPARC64 | Fujitsu (HAL) | 101–118 | V9 | 1995 | 1×1=1 | 0.4 | -- | 297+163+142 | 286 | 50 | 3.8 | 128 | 128 | -- | -- | |
SPARC64 II | Fujitsu (HAL) | 141–161 | V9 | 1996 | 1×1=1 | 0.35 | -- | 202+103+84 | 286 | 64 | 3.3 | 128 | 128 | -- | -- | |
SPARC64 III | Fujitsu (HAL) MBCS70301 | 250–330 | V9 | 1998 | 1×1=1 | 0.24 | 17.6 | 240 | -- | -- | 2.5 | 64 | 64 | 8192 | -- | |
UltraSPARC IIs (Blackbird) | Sun STP1031 | 250–400 | V9 | 1997 | 1×1=1 | 0.35 | 5.4 | 149 | 521 | 25 | 2.5 | 16 | 16 | 1024 or 4096 | aucun | |
UltraSPARC IIs (Sapphire-Black) | Sun STP1032 / STP1034 | 360–480 | V9 | 1999 | 1×1=1 | 0.25 | 5.4 | 126 | 521 | 21 | 1.9 | 16 | 16 | 1024–8192 | aucun | |
UltraSPARC IIi (Sabre) | Sun SME1040 | 270–360 | V9 | 1997 | 1×1=1 | 0.35 | 5.4 | 156 | 587 | 21 | 1.9 | 16 | 16 | 256–2048 | aucun | |
UltraSPARC IIi (Sapphire-Red) | Sun SME1430 | 333–480 | V9 | 1998 | 1×1=1 | 0.25 | 5.4 | -- | 587 | 21 | 1.9 | 16 | 16 | 2048 | aucun | |
UltraSPARC IIe (Hummingbird) | Sun SME1701 | 400–500 | V9 | 2000 | 1×1=1 | 0.18 Al | -- | -- | 370 | 13 | 1.5-1.7 | 16 | 16 | 256 | aucun | |
UltraSPARC IIi (IIe+) (Phantom) | -- | 550–650 | V9 | 2002 | 1×1=1 | 0.18 Cu | -- | -- | 370 | 17.6 | 1.7 | 16 | 16 | 512 | aucun | |
SPARC64 GP | Fujitsu SFCB81147 | 400–810 | V9 | 2000 | 1×1=1 | 0.18 | 30.2 | 217 | -- | -- | 1.8 | 128 | 128 | 8192 | -- | |
SPARC64 IV | Fujitsu MBCS80523 | 450–810 | V9 | 2000 | 1×1=1 | 0.13 | -- | -- | -- | -- | -- | 128 | 128 | 2048 | -- | |
UltraSPARC III (Cheetah) | Sun SME1050 | 600 | V9 | 2001 | 1×1=1 | 0.18 Al | 29 | 330 | 1368 | 53 | 1.6 | 64 | 32 | 8192 | aucun | |
UltraSPARC III (Cheetah) | Sun SME1052 | 750–900 | V9 | 2001 | 1×1=1 | 0.13 Al | 29 | -- | 1368 | -- | 1.6 | 64 | 32 | 8192 | aucun | |
UltraSPARC III Cu (Cheetah+) | Sun SME1056 | 1002–1200 | V9 | 2001 | 1×1=1 | 0.13 Cu | 29 | 232 | 1368 | 80 | 1.6 | 64 | 32 | 8192 | aucun | |
UltraSPARC IIIi (Jalapeno) | Sun SME1603 | 1064–1593 | V9 | 2003 | 1×1=1 | 0.13 | 87.5 | 206 | 959 | 52 | 1.3 | 64 | 32 | 1024 | aucun | |
SPARC64 V (Zeus) | Fujitsu | 1100–1350 | V9/JPS1 | 2003 | 1×1=1 | 0.13 | 190 | 289 | 269 | 40 | 1.2 | 128 | 128 | 2048 | -- | |
SPARC64 V+ (Olympus-B) | Fujitsu | 1650–2160 | V9/JPS1 | 2004 | 1×1=1 | 0.09 | 400 | 297 | 279 | 65 | 1 | 128 | 128 | 4096 | -- | |
UltraSPARC IV (Jaguar) | Sun SME1167 | 1050–1350 | V9 | 2004 | 1×2=2 | 0.13 | 66 | 356 | 1368 | 108 | 1.35 | 64 | 32 | 16384 | aucun | |
UltraSPARC IV+ (Panther) | Sun SME1167A | 1500–2100 | V9 | 2005 | 1×2=2 | 0.09 | 295 | 336 | 1368 | 90 | 1.1 | 64 | 64 | 2048 | 32768 | |
UltraSPARC T1 (Niagara) | Sun SME1905 | 1000–1400 | V9 / UA 2005 | 2005 | 4×8=32 | 0.09 | 300 | 340 | 1933 | 72 | 1.3 | 8 | 16 | 3072 | aucun | |
SPARC64 VI (Olympus-C) | Fujitsu | 2150–2400 | V9/JPS2 | 2007 | 2×2=4 | 0.09 | 540 | 422 | -- | 120 | -- | 128 | 128 | 5120 | aucun | |
UltraSPARC T2 (Niagara 2) | Sun SME1908A | 1000–1400 | V9 / UA 2007 | 2007 | 8×8=64 | 0.065 | 503 | 342 | 1831 | 95 | 1.1–1.5 | 8 | 16 | 4096 | aucun | |
UltraSPARC T2 Plus (Victoria Falls) | Sun SME1910A | 1200–1400 | V9 / UA 2007 | 2008 | 8×8=64 | 0.065 | 503 | 342 | 1831 | - | - | 8 | 16 | 4096 | aucun | |
SPARC64 VII (Jupiter) | Fujitsu | 2400–2520 | V9/JPS2(?) | 2008 | 2×4=8 | 0.065 | 600 | 445 | -- | 135 | -- | 64 | 64 | 6144 | aucun | |
UltraSPARC RK (Rock) | Sun SME1832 | 2300 | V9 / UA__?__ | 2009 | 2×16=32 | 0.065 | ? | 396 | 2326 | ? | ? | 32 | 32 + 8 predecoded bits | 2048 | ? | |
SPARC64 VIII (Venus) | ? | ? | V9 | TBA | 8 cores | 0.045 | ? | ? | ? | ? | ? | ? | ? | ? | ? | |
Nom (codename) | Modèle | Frequence (MHz) | Arch. (version) | Année | Total threads | Taille gravure (µm) | Nb de transistors (millions) | Surface du die (mm²) | Nb de broches I/O | Puissance (W) | Voltage (V) | L1 Dcache (k) | L1 Icache (k) | L2 Cache (k) | L3 Cache (k) |