Introduction
Karl Wilhem Ludwig Müller ou Carl Müller (francisé en Charles Müller, latinisé en Carlus Müller, Carolus Mullerus ou Carolo Mullero), allemand né en 1813 dans le royaume indépendant d'Hanovre et mort en 1894 à Göttingen, est un philologue helléniste. Connu pour ses éditions de textes en grec ancien et ses traduction en latin (la langue scientifique de l'époque), il est aussi paléographe, historien, géographe et cartographe antiquisant.
Biographie
Karl Müller et son frère, le philologue Theodor Müller, sont issus d'une famille de commerçants. Ils font leurs études à l'université de Göttingen, mais seul Theodor y assumera une charge universitaire (sans chaire). Karl séjourne entre 1840 et 1869 à Paris, où il travaille comme chercheur indépendant (privatgelehrte) pour des maisons d'édition française et anglaise. Pour consulter des manuscrits, il voyage aussi en Espagne, à l'Éscurial, à Rome, à Londres et à Constantinople.
Bibliographie
Éditions de textes, traductions, cartes et collaborations de Karl Müller
- Fragmenta historicorum graecorum, éd. grecque et trad. latine par Karl et Theodor Müller puis Victor Langlois, Paris, 1841-1870, 5 vol. (Scriptorum graecorum bibliotheca, 34, 37, 40 et 59) (en ligne) ; rééditions 1875-1885, 1928-1938 ; repr. Frankfurt am Main, 1975.
Contient : I. Fragmenta... Hecataei, Charonis, Xanthi, Hellanici, Pherecydis... [La pierre de Rosette, éd. par Letronne] etc. - 1841 ; II. Fragmenta... Cadmi Milesi, Dionysii Milesii, Hippyis Rhegini, Eugeonis Samii,... etc. - 1848 ; III. Fragmenta... Neanthis Cyziceni, Lysimachi, Nymphidis Heracleotae, Philini Agrigenti,... etc. - 1849 ; IV. Fragmenta... Praxagorae Atheniensis, Bemarchii Caesariensis, Eustathii Cappadocis,... etc. - 1851 ; V. Fragmenta... Pars prior: Fragmenta Aristodemi, Eusebii, Prisci, Joannis Antiocheni, Joannis Malelae,... etc. Pars altera : Historicorum Graecorum et Syriorum reliquiae in Armeniorum scriptis servatae,... etc. - 1870.
Le repr. de 1975 contient Vol. 1, 1841 ; Vol. 2, 1848 ; Vol. 3, 1849 ; Vol. 4, 1851 ; Vol. 5, 1938.
- Diodore de Sicile, Diodori Siculi Bibliothecae historicae quae supersunt, éd. grecque et trad. latine par Ludwig Dindorf et Karl Müller, Paris, 1842-1844, 2 vol. (Scriptorum graecorum bibliotheca, 17 et 21).
- Hérodote, Herodoti Historiarum libri IX, éd. grecque et trad. latine par Wilhelm Dindorf et Karl Müller, Paris, 1844 (Scriptorum Graecorum bibliotheca, 22) (en ligne) ; rééd. 1858 et 1877.
Contient recognovit et commentationem de dialecto Herodoti praemisit Guilielmus Dindorfius. Suivi de Ctesiae Cnidii et chronographorum, Castoris, Erathosthenis, etc. : fragmenta dissertatione et notis illustrata a Carolo Müllero.
- Arrien, Arriani Anabasis et Indica : Scriptores rerum Alexandri Magni [Historiens d'Alexandre], éd. grecque et trad. latine par Jean-Frédéric Dübner et Karl Müller, Paris, 1846 (Scriptorum graecorum bibliotheca, 25) ; repr. Chicago, 1979 .
Contient Reliqua Arriani, Fragmenta scriptorum de rebus Alexandri Magni, Pseudo-Callisthenes, Itinerarium Alexandri.
- Orationes Attici [Orateurs attiques], éd. grecque et trad. latine par Johann Georg Baiter, Ernst Anton Julius Ahrens et Karl Müller, Paris, 1846-1854, 2 vol. (Scriptorum Graecorum bibliotheca, 27 et 43) (en ligne).
- Flavius Josèphe, Flavii Josephi Opera, éd. grecque et trad. latine par Wilhelm Dindorf, Jean-Frédéric Dübner, Karl et Theodor Müller, Paris, 1945-1847, 2 vol. (Scriptorum Graecorum bibliotheca, 23 et 32).
Accedunt eclogae Photianae quae pertinent ad historiam Judaeorum. Subjecti sunt indices plenissimi et fragmenta nova Polybii, Dionysii, Dexippi, Eusebi.
- Strabon, Strabonis Geographica : graece cum versione reficta, éd. grecque et trad. latine par Karl Müller et Jean-Frédéric Dübner, Paris, 1853-1858 [?], 2 vol. (Scriptorum Graecorum bibliotheca, 41) (en ligne).
Comprend : I. Lib. I-lib. XVI, cap. II, 752 ; II. Lib. XVI, cap. II, 752-lib. XVII. Indices. Tabulae. Texte en grec ancien trad en latin en regard, introd. et index en latin. - Le titre des cartes : "Strabonis Geographicorum tabulae XV, instruxit Carolus Müllerus", et la préface qui les concerne ont été reliés en tête du 2e vol.
- Geographi Graeci minores, e codicibus recognovit, prolegomenis annotatione indicibus instruxit tabulis aeri incisis illustravit, vol. 1, éd. grecque et trad. latine par Karl Müller, Paris, 1855 (Scriptorum graecorum bibliotheca, 44) (en ligne, bis ; ter) ; repr. Hildesheim, 1965 et 1990 .
Contient Hannonis Carthaginiensis periplus, Scylacis, ut fertur, periplus, Dicaearchi, ut fertur, periplus, Agatharchidis de mari Erythraeo libri, Scymni Chii, ut fertur, periegesis, Dionysii Calliphontis F. periegesis, Isidori Characeni mansiones parthicae, Anonymi periplus maris Erythraei, Arriani Indica et Ponti periplus, Anonymi periplus Ponti Euxini, Anonymi stadiasmus maris magni, Marciani Heracleensis peripli.
- Hérodote, The history of Herodotus : A new English version, trad. anglaise par George Rawlinson, [cartes par Karl Müller], Londres, 1858, 4 vol. (en ligne, bis).
- Geographi Graeci minores, vol. 2, éd. grecque et trad. latine par Karl Müller, Paris, 1861 (Scriptorum graecorum bibliotheca, 54) (en ligne, bis) ; repr. Hildesheim, 1965 et 1990 .
Contient Dionysii Byzantii anaplus Bospori Thracii, Dionysii orbis descriptio, Rufi Festi Avieni descriptio orbis terrae, Prisciani periegesis, Eustathii commentarii [in Dionysium periegesis], Anonymi paraphrasis [in Dionysium periegesis], Scholia in Dionysium, Nicephori geographia, Agathemeri Orthonis filii geographiae informatio, Anonymi summaria ratio geographiae in sphaera intelligendae, Anonymi geographiae expositio compendiara, Anonymi orbis descriptio, Chrestomathiae e Strabonis geographicorum librorum, Pseudoplutarchi libellus de fluviorum et montium nominibus et de iis quae in illis inveniuntur. 15 cartes prévues non publ.
- Charles Müller, Rapports sur les manuscrits de la géographie de Ptolémée [1866], dans Archives des missions scientifiques et littéraires, 2e sér., 4, Paris, 1867, p. 279-298 (en ligne).
- Ptolémée, Claudii Ptolemaei geographia [livres 1-5], éd. grecque et trad. latine par Karl Müller puis par Curt Theodor Fischer, Paris, 1883-1901, 2 vol. (Scriptorum Graecorum bibliotheca, 65 et 68).
Contient e codicibus recognovit, prolegomenis, annotatione, indicibus, tabulis instruxit. Vol. I-1 : livre I-III ; Vol. I-2 : livre IV-V. Le vol. II, avec les livres VI à VIII, n'a pas été publié.
À propos de Karl Müller